Podróż Słowackie parki narodowe

Park Narodowy Niskie Tatry (NAPANT) to największy park narodowy Słowacji, o powierzchni ponad 81 tys ha (w tym pasmo ochronne 12 400 ha). Grzbiet Niskich Tatr ciągnie się na długość prawie 100 km. Szczyty Niskich Tatr dochodzą do wysokości około 2 tys m n.p.m. Najwyższy szczyt to Ďumbier - 2043 m n.p.m. (w paśmie Ďumbierskie Tatry, tutaj też słynny Chopok (2023 m n.p.m.) i Kráľova Hoľa 1948 m n.p.m (we wschodnim paśmie Kralovoholskie Tatry) stanowiąca bardzo dobry punkt widokowy. W Tatrach Niskich źródła mają słowackie rzeki: Hron, Vah i Hornad. Najczęściej odwiedzane doliny to Jasná i Bystrá.

Na terenie Niskich Tatr ( w dolinie Demanovskiej) leży największy i najczęściej odwiedzany na Słowacji kompleks jaskiń.

Ma długość ponad 35 km i złożony jest z dziewięciu połączonych jaskiń, z czego dwie: Demianowska Jaskinia Lodowa (Demanovska Ladova Jaskyna) o długości blisko 2 km, i głębokości 57 m, a także Demianowska Jaskinia Wolności (Demanovska Jaskyna Slobody) o długości ponad 8 km i głębokości 120 m są otwarte dla zwiedzających.

W Krasie Vażeckim, pomiędzy Liptowskim Mikulaszem (30 km) i Popradem (25 km), w miejscowości Važec leży jaskinia Ważecka (Važecka). Można w niej podziwiać stalaktyty, stalagmity i jeziorka naciekowe, znaleziono tu kości niedźwiedzia jaskiniowego. Długość: 530 m.

Zajmuje powierzchnię blisko 30 tys. ha, z pasmem ochronnym ponad 10 tys ha. Obejmuje obszar Wierchów Bukowskich (najwyższy szczyt Kremenec, 1208 m n.p.m. jest najbardziej wysuniętym na wschód miejscem na Słowacji, gdzie zbiegają się również granice trzech krajów: Słowacji, Polski i Ukrainy. Połoniny to największy na Słowacji skoncentrowany na jednym terenie obszar puszczy (złożony głównie z kilkusetletnich jodeł i buków). Jednocześnie charakterystyczne dla tego obszaru są połoniny czyli łąki na grzbietach gór (np. w okolicach Pľaše, Ďurkovca, Riabej skały i Kamiennej łąki). W Parku wyznaczono 6 Narodowych Rezerwatów Naturalnych: Stužica, Jarabá skała, Rožok, Pľaša, Havešová i Stinska. W 2007 roku na listę Światowego Dziedzictwa Przyrodniczego UNESCO wpisano rezerwaty Stužica, Havešová i Rožok, wraz z puszczą Kyjovský prales położoną w pobliskich górach Vihorlatské vrchy.

Połoniny to tereny ciche i spokojne, jeszcze nie rozwinięte turystycznie. Najlepszym punktem wyjścia do wędrówek jest gmina Nová Sedlica.

Na terenie Parku znajdują się liczne kościółki drewniane obrządku wschodniego (np. Topoľa, Uličské Krivé, Ruský Potok, Jalová)

Park Narodowy Słowacki Kras - położony wzdłuż granicy z Węgrami, powierzchnia 34 611 ha, obszar chroniony 11 741 ha. Pierwszy na terenie Słowacji rezerwat biosfery (od 1977 r.). Pod ścisłą ochroną znajduje się tu 10 rezerwatów przyrody, 6 pomników przyrody i 16 narodowych pomników przyrody. Większość obszaru Parku pokrywają lasy liściaste (np. dąb, grab, buk). Słowacki Kras ma postać płaskowyżu pociętego kanionami na obszary zwane planinami (Plesivska, Koniarska Zadielska, Jasovska Planina, największa z nich to Silicka o długości 35 km). Bardzo ciekawe formy krasowe (lejki, przepaście, iglice) tworzą niesamowity krajobraz Słowackiego Krasu.

Warto przejść ponad 2-kilometrową doliną Zádielska tiesňava, która miejscami zwęża się na szerokość 10 m. (na trasie 105-metrowa skała Cukrová homoľa).

Znajdują się tu tez najbardziej znane udostępnione do zwiedzania jaskinie Słowacji: Domica, Gombasecka, Jasovska i Ochtińska Jaskinia Aragonitowa.

Park Narodowy Słowacki Raj (Slovensky Raj) o powierzchni blisko 20 tys ha i pasmem ochronnym ponad 13 tys. ha.

Na jego terenie wydzielono 11 narodowych rezerwatów przyrody i 8 rezerwatów przyrody. Większość obszaru pokryta jest lasem świerkowym. Występuje tu około 200 gatunków zwierząt (m.in. niedźwiedź, ryś, jeleń, sokół, puchacz) i sporo chronionych roślin (np. aster alpejski). Najwyższym szczytem jest Javorina (1186 m n.p.m.), dobry punkt widokowy stanowi Havrania Skala (1153 m n.p.m).

Występują to głębokie wapienne kaniony i rozpadliny o głębokości nawet do 450 m., często z wodospadami. Największą atrakcją są wąwozy Sucha Bela, Kyseľ (1,5 km długości, różnica wzniesień 180 m), Piecky, Zejmarská roklina, Sokolia dolina, gdzie znajduje się najwyższy wodospad w Słowackim Raju - Welonowy (Závojový vodopád) o wysokości 80 m. Warto też poznać rozległe płaskowyże: Kláštorisko oraz Geravy.

Park ma 300 km oznakowanych tras turystycznych.

Warto wybrać się na wycieczkę w przełom rzeki Hornad. Nie jest to łatwa przeprawa. Na odcinku 16 km, od ujścia Wielkiej Białej wody do miejscowości Smižany turyści mają do pokonania łańcuchy, schody, kładki i mosty.

Na obszarze Słowackiego Raju sztuczne jezioro Palcmanska Maša - znany ośrodek rekreacyjny, możliwość uprawiania sportów wodnych, kąpieli i łowienia ryb.

Na terenie Parku prawie 200 jaskiń (oczywiście zdecydowana większość nie udostępniona zwiedzającym).

Dobszyńska Jaskinia Lodowa (Dobsinska Jaskyna Ladova) znajduje się na liście światowego dziedzictwa przyrody UNESCO. Leży w płd-zach. części Parku Narodowego Raj Słowacki (w Krasie Spisko-gemerskim), na zboczu góry Ducza, miedzy Popradem a Rożniawą, na terenie Narodowego Rezerwatu Przyrody Stratená. Wypełniona różnymi formami lodowymi, maksymalna grubość pokrywy lodu wynosi ponad 25 m. Długość blisko 1500 m (1483m), głębokość (różnica wysokości ) 112 m.

Najbardziej znane ośrodki ruchu turystycznego to miejscowości Dedinky, Mlynky i Čingov, Podlesok.

Słowacki Raj to jedno z najczęściej odwiedzanych przez turystów miejsc w Słowacji.

Park Narodowy Wysokie Tatry (TANAP) to najstarszy park narodowy Słowacji, utworzony w 1949 r. W 1993 ustanowiony tu został „biosferyczny rezerwat Tatry” (obejmujący również tereny polskie). Park Narodowy Wysokie Tatry obejmuje Tatry Wysokie, Tatry Zachodnie (Tatry Západne) oraz Tatry Bielskie. Tatry Wysokie to całkowicie wysokogórski krajobraz: strome skalne granie i głębokie doliny. Tatry Zachodnie zwane czasami przez Słowaków Rohaczami, są o wiele niższe. Występują tu łagodniejsze stoki, pokryte halami, najwyższy szczyt to Bystra (2248 m n. p. m.). Tatry Bielskie, tworzące wapienny grzbiet górski o długości 14 km, to jedne z piękniejszych części Tatr z charakterystyczną bujną roślinnością (występuje tu np. cenna szarotka alpejska). Najwyższym szczytem Tatr Bielskich jest Havrań 2152 m n.p.m.

Najwyższe szczyty w tatrzańskim parku narodowym to Gerlach (Gerlachovsky Stit, 2665 m n.p.m., Łomnica (Lomnický štít, 2632 m n.p.m.), Lodowy Szczyt (2627 m n.p.m.), Durny Szczyt (2623 m n.p.m.), Lodowa Kopa (2602 m n.p.m.), Krivan (2495 m n.p.m.).

Najbardziej popularne wśród turystów tatrzańskie doliny to Mengusovská dolina (Mięguszowiecka Dolina), Malá Studená dolina (Dolina Zimnej Wody), Veľká Studená dolina.

Na terenie Parku jest 110 jezior górskich. Najgłębsze Veľké Hincovo pleso (Wielki Staw Pińczowy) ma głębokość 54 m. Najwyższy wodospad Kmeťov (wys. 80 m).

Na terenie Parku występuje 1400 gatunków roślin oraz bardzo wiele gatunków zwierząt, z czego najbardziej znane (będące symbolami Tatr) to: kozica tatrzańska, orzeł skalny i świstak. Jesienią 2004 r. potężny wiatr górski orkan spustoszył ogromną część (ok. 68 km²) lasów tatrzańskich, w większości na terenie Parku Narodowego.

Wycieczki w Tatry

Należy pamiętać, że szlaki powyżej górnej granicy lasu są zamknięte od 1 listopada do 15 czerwca (informują o tym liczne tablice informacyjne). Na terenie TANAP-u jest 300 km tras turystycznych. Jednym z najbardziej popularnych jest tzw. Magistrala Tatrzańska (46 km) biegnąca z Podbańskiej, przez Szczyrbskie Jezioro, Popradzki Staw, Dolinę Wielicką, Siodełko, Zielony Staw Kieżmarski do Białego Stawu Kieżmarskiego (szlak oznakowany jest na czerwono).

Na pewno warto odwiedzić dwie urocze miejscowości „przyklejone” do Tatr. Tatrzańska Łomnica leżąca u stóp Łomnickiego szczytu powstała pod koniec XIX w. Była wtedy modnym kurortem. Wybudowano tu ogromny hotel Łomnica (kiedyś największy pod Tatrami), potem Grandhotel. Zaraz obok leży miejscowość Smokowiec, niegdyś uzdrowisko dla chorych na gruźlicę. Jego najstarsza część pochodzi z XIX w., w 1904 r. postawiono piękny budynek Grandhotelu. Obie zachowały coś z klimatu dawnych kurortów.

Ze Starego Smokowca warto wybrać się na na Hrebienok, na wysokości 1280 m n.p.m., (można tam dojść pieszo lub wyjechać kolejką liniową). Hrebienok może być punktem startowym kilku wycieczek w dalsze partie Tatr. Można wybrać krótki spacer do Wodospadu Zimnej Wody (i dalej Doliny Zimnej Wody) lub dłuższą wycieczkę (ok. 3 godz.) do Pięciu Stawów Spiskich, nad Łomnicki Staw (Skalnate pleso) lub na Sławkowski Szczyt (Slavkovsky stit) - co jest już wyprawą na ponad 4 godziny.

Szczyrbskie Jezioro (Strbskie pleso) leżące na wysokości 1335 m n.p.m. jest drugim co do wielkości jeziorem w słowackich Tatrach (ok. 20 ha i głębokość do 20 m), z temperaturą średnią wody 6°C (zamarznięte jest przez 155 dni w roku). Jest to najwyżej położona osada tatrzańska (liczne sanatoria i hotele). Są tu urzekające widoki. Można przespacerować się wokół jeziora. Dla sprawniejszych turystów wycieczka do Wielkiego Stawu Hińczowego (2½ godziny, przez Mięguszowiecką Dolinę). Bardzo trudne trasy na Koprowy Wierch lub Rysy (ponad 4 godziny marszu, szlak z łańcuchami).